Trong kỳ thi VSTEP, Speaking (Nói) là kỹ năng khiến nhiều thí sinh lo lắng nhất vì phải phản xạ trực tiếp và bị chấm theo tiêu chí khá chặt chẽ. Việc hiểu rõ tiêu chí chấm Speaking VSTEP sẽ giúp bạn ôn tập đúng hướng, tránh học lan man và nâng điểm nhanh hơn. Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết cách chấm Speaking VSTEP, yêu cầu theo từng bậc và mẹo giúp đạt điểm cao.
Nội Dung Bài Viết
Tổng quan phần thi Speaking VSTEP
Thí sinh thực hiện bài thi Speaking trên máy tính, sử dụng tai nghe và micro. Toàn bộ phần trả lời sẽ được ghi âm để giám khảo chấm điểm sau. Tổng thời gian làm bài khoảng 12 phút, bao gồm 3 phần với mức độ khó tăng dần, từ giao tiếp cá nhân đến trình bày quan điểm và phản biện.
Cấu trúc bài thi Speaking VSTEP gồm 3 phần:
-
Part 1: Trả lời câu hỏi ngắn về chủ đề quen thuộc (bản thân, gia đình, học tập, công việc…)
-
Part 2: Trình bày quan điểm về một vấn đề cho sẵn (có thời gian chuẩn bị)
-
Part 3: Trả lời câu hỏi mở rộng, yêu cầu phân tích và phản biện
Điểm Speaking được chấm tổng thể cho cả 3 phần, không tách điểm riêng từng Part
Tiêu chí chấm Speaking VSTEP mới nhất
Phát âm (Pronunciation)
Trong phần thi Speaking VSTEP, phát âm (Pronunciation) là một trong những tiêu chí quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến mức điểm tổng thể. Giám khảo không yêu cầu thí sinh phải phát âm như người bản xứ, nhưng cần đảm bảo người nghe hiểu rõ nội dung truyền tải.
Cụ thể, tiêu chí phát âm trong Speaking VSTEP tập trung đánh giá các yếu tố sau:
-
Độ rõ ràng của âm thanh: Thí sinh cần phát âm đúng các âm cơ bản trong tiếng Anh, hạn chế lỗi sai nghiêm trọng ở phụ âm cuối, nguyên âm dài – ngắn hoặc âm gió.
-
Trọng âm từ (Word stress): Việc nhấn đúng trọng âm giúp câu nói tự nhiên và dễ hiểu hơn. Nhấn sai trọng âm có thể khiến người nghe khó nắm bắt ý.
-
Ngữ điệu câu (Intonation): Cách lên – xuống giọng trong câu hỏi, câu khẳng định, câu liệt kê… cần phù hợp với ngữ cảnh giao tiếp.
-
Độ trôi chảy khi phát âm: Phát âm cần liền mạch, tránh ngắt quãng quá nhiều hoặc phát âm từng từ rời rạc gây mất mạch nói.
Trong Speaking VSTEP, phát âm dễ hiểu và ổn định quan trọng hơn việc nói “chuẩn giọng”. Chỉ cần thí sinh phát âm rõ ràng, không gây hiểu nhầm và duy trì được nhịp nói phù hợp thì vẫn có thể đạt điểm tốt ở tiêu chí này.
Từ vựng (Lexical Resource)
Giám khảo không chỉ đánh giá số lượng từ vựng thí sinh sử dụng, mà còn xem xét mức độ phù hợp, chính xác và khả năng vận dụng linh hoạt từ vựng trong ngữ cảnh nói.
- Mức độ đa dạng của từ vựng: Thí sinh được đánh giá cao khi sử dụng từ vựng phong phú, không lặp đi lặp lại các từ cơ bản như good, bad, very, like….
- Độ chính xác khi sử dụng từ: Giám khảo chú trọng việc dùng từ đúng nghĩa, đúng ngữ cảnh. Việc dùng sai collocation, sai sắc thái nghĩa hoặc dùng từ không phù hợp với tình huống giao tiếp sẽ làm giảm điểm.
- Khả năng dùng từ vựng theo chủ đề: Thí sinh cần có vốn từ vựng đủ để trình bày ý kiến, giải thích và mở rộng câu trả lời theo từng chủ đề, đặc biệt ở Part 2 và Part 3.
- Sử dụng cụm từ và cách diễn đạt tự nhiên: Việc sử dụng cụm từ cố định (collocations), cụm động từ (phrasal verbs) hoặc các cách diễn đạt quen thuộc trong giao tiếp giúp bài nói trở nên trôi chảy và tự nhiên hơn.
- Mức độ hạn chế lỗi từ vựng gây cản trở giao tiếp: Ở mức điểm cao, thí sinh hiếm khi mắc lỗi từ vựng nghiêm trọng khiến giám khảo khó hiểu ý. Nếu có lỗi, người nói vẫn có khả năng diễn đạt lại bằng cách khác để truyền tải được thông điệp, thể hiện khả năng kiểm soát ngôn ngữ tốt.
Ngữ pháp (Grammatical Range & Accuracy)
Ngữ pháp là một trong những tiêu chí quan trọng nhất khi chấm điểm Speaking VSTEP, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng đạt B1 hoặc B2. Giám khảo không chỉ đánh giá việc bạn nói đúng hay sai, mà còn xem xét mức độ đa dạng và kiểm soát cấu trúc ngữ pháp trong suốt bài nói.
-
Độ chính xác ngữ pháp: Thí sinh cần sử dụng đúng các thì cơ bản (hiện tại, quá khứ, tương lai), cấu trúc câu chuẩn, tránh lỗi sai nghiêm trọng làm thay đổi nghĩa câu.
-
Phạm vi cấu trúc ngữ pháp (Range): Bài nói đạt điểm tốt cần có sự kết hợp linh hoạt giữa: Câu đơn – Câu ghép (and, but, so…) – Câu phức (because, although, if, when…)
-
Khả năng kiểm soát lỗi: Một vài lỗi ngữ pháp nhỏ vẫn có thể được chấp nhận, miễn là lỗi không lặp lại nhiều lần và không ảnh hưởng đến khả năng hiểu của người nghe.
Nói trôi chảy nhưng sai ngữ pháp liên tục sẽ bị trừ điểm mạnh. Ngược lại, nói chậm nhưng câu đúng và rõ ràng vẫn có thể đạt điểm tốt trong Speaking VSTEP.
Độ trôi chảy & mạch lạc (Fluency & Coherence)
Độ trôi chảy và mạch lạc là một trong những tiêu chí ảnh hưởng trực tiếp đến mức điểm Speaking VSTEP, đặc biệt ở ngưỡng B1 – B2. Tiêu chí này không đánh giá việc nói nhanh hay chậm, mà tập trung vào khả năng diễn đạt ý tưởng liên tục, rõ ràng và có logic.
-
Mức độ trôi chảy khi nói: Thí sinh có nói liền mạch hay bị ngập ngừng, ngắt quãng quá nhiều vì bí ý hoặc tìm từ. Một vài khoảng dừng ngắn để suy nghĩ là hoàn toàn chấp nhận được.
-
Khả năng phát triển và nối ý: Câu trả lời có được mở rộng hay chỉ dừng ở mức câu đơn lẻ. Giám khảo đánh giá cao thí sinh biết giải thích, nêu lý do, ví dụ hoặc hệ quả cho ý kiến của mình.
-
Tính mạch lạc trong tổ chức câu trả lời: Ý tưởng có được sắp xếp theo trình tự hợp lý hay không, tránh nói lan man, nhảy ý đột ngột.
-
Việc sử dụng từ nối và cụm liên kết: Các từ nối đơn giản như firstly, secondly, because, so, however, in my opinion, for example giúp câu trả lời rõ ràng và dễ theo dõi hơn, từ đó nâng điểm mạch lạc.
Trong Speaking VSTEP, nói chậm nhưng rõ ràng, có liên kết và logic luôn được đánh giá cao hơn việc nói nhanh nhưng thiếu kiểm soát, rời rạc và nhiều lỗi. Thí sinh nên ưu tiên diễn đạt chắc ý, đúng trọng tâm thay vì cố nói quá dài hoặc quá phức tạp.
>>> Xem thêm: Cấu trúc bài thi VSTEP B2 Speaking, các chủ đề thường gặp
Tiêu chí chấm Speaking VSTEP theo từng trình độ
Phần thi Speaking VSTEP được chấm điểm dựa trên các tiêu chí chung như: phát âm, từ vựng, ngữ pháp, độ trôi chảy và mạch lạc. Tuy nhiên, yêu cầu cụ thể sẽ khác nhau tùy theo từng trình độ A2, B1 và B2. Dưới đây là phân tích chi tiết để thí sinh hiểu rõ mình cần đạt gì ở mỗi mức.
Trình độ A2 – Mức cơ bản
Ở trình độ A2, giám khảo tập trung đánh giá khả năng giao tiếp đơn giản và rõ ràng hơn là tính học thuật. Chỉ cần nói được – hiểu được – trả lời đúng ý, không yêu cầu lập luận phức tạp.
-
Phát âm: Có thể còn lỗi nhưng phải đủ rõ để người nghe hiểu được nội dung chính. Không yêu cầu phát âm chuẩn như người bản xứ.
-
Từ vựng: Sử dụng được các từ vựng quen thuộc, xoay quanh chủ đề cá nhân như gia đình, công việc, học tập, sinh hoạt hằng ngày.
-
Ngữ pháp: Chủ yếu là câu đơn, cấu trúc cơ bản. Có thể mắc lỗi nhưng không được sai quá nhiều hoặc gây hiểu nhầm.
-
Độ trôi chảy & mạch lạc: Nói chậm, có ngập ngừng là chấp nhận được, miễn là trả lời đúng trọng tâm câu hỏi.
Trình độ B1 – Mức trung cấp
Với trình độ B1, giám khảo bắt đầu đánh giá khả năng phát triển ý và sử dụng ngôn ngữ linh hoạt hơn. Yêu cầu quan trọng nhất ở B1 là trả lời có phát triển ý, không chỉ nói một câu ngắn rồi dừng lại.
-
Phát âm: Tương đối rõ ràng, ít lỗi gây cản trở việc nghe hiểu.
-
Từ vựng: Có khả năng mở rộng vốn từ theo chủ đề quen thuộc, biết diễn đạt ý kiến cá nhân.
-
Ngữ pháp: Sử dụng được nhiều thì cơ bản, có kết hợp câu đơn và câu ghép. Lỗi ngữ pháp vẫn được chấp nhận nếu không lặp lại liên tục.
-
Độ trôi chảy & mạch lạc: Nói tương đối liên tục, biết dùng từ nối như because, so, for example, in my opinion để liên kết ý.
Trình độ B2 – Mức khá
Ở trình độ B2, giám khảo đánh giá cao khả năng diễn đạt rõ ràng, logic và mang tính học thuật hơn. Ở B2, không chỉ nói đúng mà còn phải nói tốt, nói logic và thuyết phục.
-
Phát âm: Rõ ràng, tự nhiên, rất ít lỗi ảnh hưởng đến người nghe.
-
Từ vựng: Phong phú, biết sử dụng từ vựng theo chủ đề trừu tượng hơn như xã hội, giáo dục, công nghệ.
-
Ngữ pháp: Đa dạng cấu trúc câu, sử dụng linh hoạt thì, câu phức. Lỗi ngữ pháp chỉ được chấp nhận ở mức rất nhỏ.
-
Độ trôi chảy & mạch lạc: Nói liền mạch, có khả năng lập luận, so sánh, đưa ví dụ và kết luận ý kiến.
Những lỗi dễ mất điểm trong Speaking VSTEP
-
Phát âm chưa rõ ràng: Phát âm sai âm cuối, nhấn sai trọng âm hoặc nói quá nhỏ khiến giám khảo khó nghe và khó hiểu nội dung. Đây là lỗi phổ biến ở thí sinh mất gốc hoặc ít luyện nói.
-
Nói ngập ngừng, nhiều “ờ… à…”: Việc dừng quá lâu để suy nghĩ, lặp lại filler words làm giảm độ trôi chảy và ảnh hưởng trực tiếp đến tiêu chí Fluency.
-
Câu trả lời quá ngắn, thiếu ý: Trả lời 1–2 câu đơn giản, không phát triển ý, không giải thích hoặc ví dụ sẽ bị đánh giá thấp về khả năng diễn đạt.
-
Lạm dụng từ vựng đơn giản, lặp từ: Dùng đi dùng lại các từ cơ bản như good, very, like mà không có sự thay thế khiến bài nói thiếu chiều sâu.
-
Sai ngữ pháp cơ bản lặp lại nhiều lần: Sai thì, thiếu chủ ngữ, cấu trúc câu không hoàn chỉnh nếu lặp lại liên tục sẽ ảnh hưởng lớn đến điểm Ngữ pháp.
-
Thiếu liên kết ý khi nói: Không sử dụng từ nối như because, so, for example, in my opinion khiến câu trả lời rời rạc, thiếu mạch lạc.
-
Lạc đề hoặc không trả lời đúng trọng tâm câu hỏi: Nói lan man, không bám sát câu hỏi ở Part 2 và Part 3 là lỗi khiến nhiều thí sinh mất điểm đáng tiếc.
>>> Xem thêm: Bí quyết làm Speaking Part 2 VSTEP đạt điểm cao, kinh nghiệm ôn hiệu quả
Mẹo đạt điểm cao theo tiêu chí chấm Speaking VSTEP
Để đạt điểm cao phần Speaking VSTEP, thí sinh không chỉ cần nói được mà còn phải nói đúng cách theo tiêu chí chấm điểm. Dưới đây là những mẹo quan trọng giúp tối ưu điểm số ở mọi trình độ A2 – B1 – B2.
- Ưu tiên nói rõ ràng, dễ nghe: Phát âm chậm, rõ từng từ, không nói quá nhanh. Chú ý trọng âm từ và ngữ điệu câu hỏi – câu khẳng định. Không cần accent bản ngữ, chỉ cần dễ hiểu và ổn định
- Dùng từ vựng vừa sức nhưng đúng ngữ cảnh: Sử dụng từ vựng quen thuộc, đúng chủ đề. Tránh dùng từ quá khó nếu không chắc nghĩa. Có thể paraphrase (diễn đạt lại) khi bí từ
- Kiểm soát ngữ pháp, hạn chế lỗi lặp lại: Ưu tiên cấu trúc câu đơn, câu ghép quen thuộc. Sử dụng đúng thì cơ bản: hiện tại, quá khứ, tương lai. Nếu mắc lỗi, đừng lặp lại lỗi đó nhiều lần
- Nói mạch lạc, có liên kết ý: Trả lời theo bố cục: ý chính → giải thích → ví dụ. Sử dụng từ nối đơn giản: firstly, because, so, in my opinion… Tránh trả lời quá ngắn hoặc ngắt quãng nhiều lần. Nói chậm nhưng có logic sẽ được chấm điểm cao hơn nói nhanh nhưng rời rạc.
- Bám sát câu hỏi, không lan man: Nghe kỹ câu hỏi trước khi trả lời. Trả lời đúng trọng tâm, tránh nói quá dài không cần thiết. Nếu không hiểu câu hỏi, có thể diễn đạt theo hướng gần nhất
- Luyện theo đúng format đề Speaking VSTEP: Làm quen đủ 3 part Speaking. Tập phản xạ trả lời câu hỏi mở ở Part 3. Luyện nói có thời gian để kiểm soát độ dài câu trả lời
Khóa luyện Speaking VSTEP bám sát tiêu chí chấm – EVSTEP
Khóa luyện Speaking VSTEP tại EVSTEP được thiết kế bám sát 100% tiêu chí chấm điểm của Hội đồng thi, giúp học viên tập trung đúng trọng tâm và tránh học lan man. Lộ trình học chia theo từng trình độ A2 – B1 – B2, luyện chuyên sâu các tiêu chí quan trọng như phát âm, từ vựng, ngữ pháp, độ trôi chảy và mạch lạc.
Học viên được luyện nói theo từng Part, sửa lỗi chi tiết 1–1, học template trả lời an toàn – dễ ghi điểm, và thực hành với đề Speaking VSTEP sát đề thi thật. Khóa học đặc biệt phù hợp với người mất gốc, người cần thi gấp, giúp cải thiện rõ rệt khả năng nói và tăng tỷ lệ đạt chuẩn ngay lần thi đầu tiên.
>>> Xem thêm: Khóa luyện ôn Vstep mất gốc Online
>>> Xem thêm: Khóa luyện ôn B2 VSTEP online
Kết luận
Hiểu rõ tiêu chí chấm Speaking VSTEP là chìa khóa giúp bạn ôn tập đúng trọng tâm, tránh mất điểm đáng tiếc. Chỉ cần luyện nói đúng cấu trúc, đủ ý, phát âm rõ ràng và bám sát yêu cầu từng bậc, việc đạt B1 – B2 VSTEP sẽ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.
